Dlaczego nagle nie znosisz zapachu, który kiedyś kochałaś? - Tajemnice aromaterapii, emocji i pamięci węchowej.

Czy zdarzyło Ci się kiedyś, że zapach, który wcześniej Cię zachwycał – nagle stał się trudny do zniesienia?

Na przykład ukochany olejek Ylang Ylang, który jeszcze niedawno był Twoim zapachowym „przyjacielem”, teraz wywołuje dyskomfort lub wręcz odrazę? W aromaterapii, neurobiologii i totalnej biologii to zjawisko nie tylko ma sens – ono mówi nam o głębokiej zmianie, jaka zachodzi wewnątrz Ciebie. 

1. Zmiana fizjologiczna – czyli ciało już nie potrzebuje tego samego. Niektóre zapachy działają na układ hormonalny i autonomiczny układ nerwowy. Przykładowo, Ylang Ylang wpływa na poziom serotoniny, działa przeciwlękowo i relaksująco, ale też stymuluje energię seksualną i zmysłowość.

Jeśli Twoje ciało przeszło w ostatnim czasie zmiany – np.:

• jesteś w innym etapie cyklu życia (ciąża, menopauza, dojrzewanie),

• przeszłaś silny stres lub wyczerpanie,

• zmienił się Twój rytm dobowy, sen, dieta lub styl życia

…to organizm może zmienić swoje zapotrzebowanie sensoryczne. Zapach, który był wspierający, może teraz być zbyt intensywny, drażniący lub po prostu „niepotrzebny”.

2. Zmiana emocjonalna – zapach jako lustro duszy. Zmysł węchu jest bezpośrednio połączony z układem limbicznym – częścią mózgu odpowiedzialną za emocje, pamięć i reakcje na stres. To oznacza, że zapach nie tylko pachnie – on uruchamia wspomnienia, schematy i emocje.

Jeśli np. Ylang Ylang kojarzył Ci się z czułością, kobiecością, bliskością – a aktualnie:

• doświadczasz konfliktu w relacji,

• przechodzisz transformację tożsamości,

• zrywasz z dawnymi wzorcami „bycia miłą”

…to zapach może odzyskać ukryte znaczenie – stając się drażniącym „lustrem”, które pokazuje Ci, że coś już jest nieaktualne. Twoje ciało może mówić: „Ten zapach to już nie ja. Nie chcę czuć tego, co kiedyś było moim schematem.” 

3. Zmęczenie sensoryczne i nasycenie zapachem. Każdy zapach oddziałuje na receptory węchowe i układ nerwowy. Jeśli używałaś danego olejku bardzo często, organizm może zareagować mechanizmem ochronnym – tzw. adaptacją sensoryczną. To zupełnie naturalne: mózg ogranicza bodźce, które uważa za „zbyt znane” lub potencjalnie obciążające. Może to być sygnał: „Potrzebuję czegoś nowego – innej częstotliwości, innego zapachu, innego etapu.”

4. Aromaterapia i totalna biologia – zapach jako informacja biologiczna. W nurcie totalnej biologii i aromaterapii przyjmuje się, że zapach to nie tylko aromat – to kod emocjonalny, który rezonuje z Twoim wewnętrznym światem.

Jeśli odrzucasz zapach, który kiedyś kochałaś, warto zapytać:

• Jakie emocje wiązały się z tym zapachem wcześniej?

• Czy mam obecnie konflikt, który „rozbraja” te stare emocje?

• Czy ten zapach przypomina mi jakąś osobę, etap życia, potrzebę, którą już odrzuciłam? Z perspektywy ciała – może to być informacja, że Twój system nerwowy zakończył pewien etap. Z perspektywy duszy – że jesteś gotowa na nową wersję siebie. 

Podsumowanie

Zapachy to mapy naszego wnętrza. Zmiana reakcji na zapachy to naturalny i głęboko znaczący proces. Warto go obserwować z uważnością, zamiast oceniać. „Jeśli zapach Cię odpycha, nie walcz z tym.

Zapytaj: co we mnie się zmieniło?” 

Niektóre źródła i literatura: 

1. Herz, R. S. (2004). A naturalistic analysis of autobiographical memories triggered by olfactory visual and auditory stimuli. Chemical Senses, 29(3), 217–224.
2. Pause, B. M., et al. (2003). Olfactory perception and olfactory memory: from molecules to behavior. Behavioural Brain Research, 138(1), 1–5.
3. Buck, L., & Axel, R. (1991). A novel multigene family may encode odorant receptors: a molecular basis for odor recognition. Cell, 65(1), 175–187.
4. Schaal, B., et al. (2002). Human fetuses learn odors from their pregnant mother’s diet. Chemical Senses, 25(6), 729–737. 5. Lis-Balchin, M. (2006). Aromatherapy Science: A Guide for Healthcare Professionals. Pharmaceutical Press.