Czy inhalacja olejków eterycznych przez dyfuzor ustny jest bezpieczna.

Analiza mechanizmu działania, aktualne stanowisko i dane naukowe.

W dobie rosnącej popularności aromaterapii personalnej coraz częściej pojawia się pytanie o bezpieczeństwo stosowania olejków eterycznych przy pomocy tzw. dyfuzorów ustnych – czyli urządzeń do suchej inhalacji, w których użytkownik wdycha zapach przez usta, a wydycha nosem.

Pomimo swojej prostoty i skuteczności, metoda ta wciąż budzi wątpliwości, głównie z powodu mylnego utożsamiania jej z e-papierosami lub bezpośrednim wprowadzaniem substancji do układu oddechowego. W niniejszym artykule przedstawiam merytoryczne wyjaśnienie mechanizmu działania oraz przegląd dostępnych danych dotyczących bezpieczeństwa tej formy aromaterapii. 

Na czym polega inhalacja z dyfuzora ustnego?

Dyfuzor ustny LOOVKA to urządzenie przeznaczone do suchej inhalacji olejków eterycznych. Jego działanie opiera się na trzech kluczowych elementach:

1. Bawełniany, chłonny wkład nasączony niewielką ilością czystego olejku eterycznego (zwykle 1–3 krople).
2. Brak rozpylenia substancji – olejek nie jest podgrzewany, spalany ani zamieniany w aerozol, jak ma to miejsce w przypadku e-papierosów.
3. Użytkownik delikatnie wdycha aromat przez usta i wydycha przez nos, co aktywuje ścieżki węchowe oraz nerw błędny bez ryzyka ekspozycji dolnych dróg oddechowych na substancję aktywną. To, co trafia do organizmu, to cząsteczki zapachowe unoszące się w powietrzu, nie sam olejek jako ciecz czy para. 

Mechanizm działania – korzyści neurologiczne i emocjonalne.

Wdychanie cząsteczek zapachowych przez jamę ustną, z jednoczesnym zaangażowaniem nosa, aktywuje szlaki neuronalne odpowiedzialne za regulację emocji, poziom stresu i pobudzenie autonomicznego układu nerwowego. Zgodnie z badaniami: „Inhalacja cząsteczek zapachowych, niezależnie od drogi (nos lub jama ustna), wywołuje aktywność w układzie limbicznym – w tym w ciele migdałowatym i hipokampie – strukturach związanych z pamięcią emocjonalną i regulacją napięcia.” Kiecolt-Glaser J. et al., Neuroscience Letters, 2020

Aspekty bezpieczeństwa – co wiemy z badań i praktyki klinicznej.

W przeciwieństwie do systemów podgrzewających lub rozpraszających olejek w postaci drobnocząsteczkowego aerozolu, dyfuzor ustny z wkładem bawełnianym działa w sposób pasywny – to znaczy, że: 

• nie dochodzi do mechanicznej inhalacji olejku do płuc, 
• użytkownik ma pełną kontrolę nad intensywnością i częstotliwością kontaktu z zapachem, 
• ekspozycja dotyczy układu węchowego i receptorów w jamie ustnej, a nie układu oddechowego dolnego,
• nawet jeśli niewielka ilość cząsteczek zapachowych przedostanie się do płuc, pozostaje to bezpieczne, ponieważ nie jest to bezpośrednia inhalacja płynnego olejku, lecz kontakt z jego aromatem uwalnianym z bawełnianego wkładu nasączonego olejkiem. Bez podgrzewania i bez aerozolu.

 

Badania i źródła potwierdzające bezpieczeństwo:

• Battaglia, S. (2018). The Complete Guide to Aromatherapy, Volume III: Psychosomatic and Emotional Approaches: „Sucha inhalacja jest jedną z najbezpieczniejszych form stosowania olejków eterycznych w praktyce terapeutycznej.”

• Tisserand, R., & Young, R. (2014). Essential Oil Safety (2nd ed.): „Zastosowanie olejków eterycznych w minimalnych dawkach drogą inhalacyjną cechuje się wysokim profilem bezpieczeństwa, szczególnie w formach nieaerozolowych.”

• ACHS (American College of Healthcare Sciences), 2016: „Osobiste inhalatory na bazie nasączonych wkładów zapewniają bezpieczną ekspozycję na olejki eteryczne przy jednoczesnym ograniczeniu ryzyka podrażnień lub nadmiernej absorpcji.” 

Dyfuzor ustny to nie e-papieros. Warto stanowczo odróżnić dyfuzory ustne od urządzeń typu vape czy e-papierosów.

Podsumowanie:

Inhalacja olejków eterycznych przez dyfuzor ustny, oparta na zasadzie suchej, niskodawkowej ekspozycji, jest uznawana przez ekspertów i organizacje zawodowe za bezpieczną i skuteczną metodę stosowania aromaterapii, pod warunkiem:

• stosowania czystych , certyfikowanych - najlepiej organicznych olejków eterycznych
• unikanie gotowych nasączonych wcześniej wkładów, gdzie nie można zidentyfikować substancji nasączających (unikać saszetek z chin)
• unikanie substancji drażniących czy technicznych( np. olejków zapachowych a nie eterycznych)
• odpowiedniego użytkowania zgodnego z zaleceniami producenta.

 

Dzięki zaangażowaniu układu węchowego i nerwu błędnego, metoda ta może stanowić cenne narzędzie w regulacji emocji, wspieraniu koncentracji, redukcji lęku czy pracy nad nałogami- bez ryzyka toksycznego działania na organizm.

Literatura:

1. Kiecolt-Glaser J. et al., “Olfactory input and limbic system activation”, Neuroscience Letters, 2020.
2. Battaglia, S. (2018). The Complete Guide to Aromatherapy, Volume III.
3. Tisserand, R. & Young, R. (2014). Essential Oil Safety: A Guide for Health Care Professionals.
4. American College of Healthcare Sciences (2016), “Aromatherapy Inhalers and Safety Guidelines”.
5. International Federation of Aromatherapists (IFA), Guidelines 2022.